Doel en werking van een lasplaat

Op de Chemin de Fer du Bocq betekent de komst van de winter een hoop werk met zich mee voor de onderhoudsploeg, waaronder het nazicht van de sporen en de lasplaten.

Voor wie geen specialist is (zoals ikzelf) stelt zich een aantal vragen:

• Wat is een lasplaat ? Waarvoor dient ze ?
• Waarom en hoe worden ze gecontroleerd ?
• Wat kunnen de gevolgen zijn van een defect ?

1. Wat is een lasplaat? Waarvoor dient ze?

Een lasplaat is een metalen plaat die twee opeenvolgende spoorstaven met elkaar verbindt. Ze worden steeds paarsgewijs aangebracht en met elkaar verbonden met bouten.

In oudere installaties, zoals de onze, worden ze altijd gebruikt – er zijn er meer dan 3000 op de Chemin de Fer du Bocq!

In modernere installaties worden lasplaten nog vooral gebruikt bij wissels of andere spoortoestellen. In doorlopend spoor worden tegenwoordig bijna uitsluitend aan elkaar gelaste spoorstaven gebruikt.

2. Waarom en hoe worden ze gecontroleerd?

Telkens wanneer een trein over een scheiding tussen twee spoorstaven rijdt, onstaan er schokken en vibraties die er op langere termijn voor zorgen dat de bouten loskomen of zelfs dat de lasplaten breken. De weersomstandigheden kunnen er bovendien voor zorgen dat de bouten beginnen roesten.

De lasplaten worden door onze vrijwilligers dan ook regelmatig visueel nagekeken en de bouten worden dan ook getest. Wanneer alles in orde is, wordt de lasplaat gesmeerd. Worden er onregelmatigheden vastgesteld, zijn er verschillende oplossingen mogelijk:

• Terug vastdraaien van de bouten met een dynamometrische sleutel;
• Wanneer dit niet mogelijk is, wordt de bout vervangen..

Een ploeg bestaande uit 3-4 personen begon in 2020 met het nazicht van de lasplaten op het baanvak Bauche – Dorinne. Bij ongeveer 5 à 10 % van de lasplaten was een tussenkomst noodzakelijk. Het werk mag dus zeker niet onderschat worden!

3. Wat kunnen de gevolgen zijn van een defect?

In het slechtste geval kunnen de lasplaten loskomen, met alle gevolgen vandien. Onlangs kwamen enkele bouten los in Purnode wegens slijtage. Dat stuk spoor ligt in een helling wat tot gevolg had dat één spoorstaaf door de klimatologische invloeden opschoof. Hierdoor ontstond een gat van enkele centimeter breed. Eén van onze ploegen moest die spoorstaaf weer in de goede richting opschuiven waarna er nieuwe bouten werden geplaatst.

In 2013 ontspoorde er in Brétigny-sur-Orge (F) een trein wegens een defecte lasplaat. Verschillende rijtuigen van de sneltrein Paris-Austerlitz – Limoges-Bénédictins kwamen naast het spoor terecht. Bij dit ongeval vielen zeven dodelijke slachtoffers te betreuren.

Voor meer info : link naar artikel (in het Frans) alsook link naar video (CNews op Dailymotion).

(https://fr.wikipedia.org/wiki/Accident_ferroviaire_de_Br%C3%A9tigny-sur-Orge & https://www.dailymotion.com/video/x19gvis).

4. Het werk van de vrijwilliger

Dit werk van onze vrijwilligers is dus essentieel om het spoor in een goede staat te houden en om de veiligheid van iedereen te garanderen.

Samen met mijn mede-vrijwilligers (vooral Christian, Jean en Guy en uiteraard met respect voor de Covid-maatregelen) is het ook een aangename manier om de dag door te brengen in de schitterende omgeving van de vallei van de Bocq.

Aarzel dus niet om contact op te nemen indien u zin hebt om met ons mee te werken. Een mail naar de volgende adres volstaat : [email protected]

5. Tot slot …

Indien u zoals ik een beginneling bent in de spoorwegwereld, kan ik u deze interessante (Franse) website aanbevelen: https://3minutesstop.alstom.com/fr/

Artikel door Christian Woiche, vrijwilliger